Protetik diş tedavisi bölümü diş hekimliğinin 8 uzmanlık alanından biridir. Ağız içerisindeki eksik diş ve yumuşak dokuların farklı materyaller ile tedavisini amaçlamaktadır. Teknolojinin gelişmesi ile 3 boyutlu görüntü teknikleri ve 3D printerlar da diş hekimliğinde kullanıma girmiştir. Protez bölümü diş hekimliğinin bu tip teknolojilerinin en çok kullanıldığı alanıdır. Protetik diş tedavisi,Ağız içi tarayıcılar ile hastaların ölçüleri kolaylıkla kaydedilmektedir. Bunun yanında ölçülerin bilgisayar ortamında saklanması ile verilerin laboratuvara iletilmesi de kolaylaşmış olup, tedavi sürecini hızlandırmıştır. 3D printerlar sayesinde hastadan alınan ölçüler rezin model şeklinde üretilebilirler. Protetik diş tedavisi, Diş hekimliğinde sabit ve hareketli protetik tedaviler olmak üzere 2 farklı protez tipi vardır.
Sabit Protezler (İmplant Tedavisi – Zirkonyum Kron – Köprüler. Tam Seramik Kronlar – Laminate Veneer Tedavileri – Metal Destekli Porselen Uygulamaları)
Sabit protetik tedavi için sağlam diş ve kemik dokusuna ihtiyaç duyulmaktadır. Bu konseptte sağlam diş dokusu üzerine veya diş mevcut değil ise çene kemiğine yerleştirilen implantlar üzerine kron, köprü tedavileri uygulanır. Sabit protetik diş hekimliğinde çok farklı materyaller kullanılmaktadır. Materyal tipi hastanın ihtiyacına göre karar verilmelidir. Estetik uygulamalar için-özellikle ön bölgelerde- tam seramik kronlar ve laminate veneerler önerilirken, hem estetik hem de yapısal sağlamlığın gerekli olduğu durumlarda zirkonyum destekli porselen ve monolitik zirkonyum kron ve köprüler tercih edilmelidir.
Tam Seramik Kron Tedavileri (Emax Kronlar)
günümüzde en estetik tedaviler doğala en yakın görüntü olarak kabul görmektedir. Tam seramik materyaller ışık geçirgenlik özellikleri sayesinde diş minesini en iyi taklit eden kron malzemesidir. Diş doku kaybının fazla olduğu durumlarda, özellikle dişin pozisyonun, şeklinin ve boyutunun değiştirilmesi istendiğinde tam seramik kron tedavisİ iyi bir seçenek olarak karşımıza çıkmaktadır. Tam seramikler yaygın olarak Emax kronlar olarak bilinir. Bu materyali dişi çepeçevre saran tam kron kullanımının yanı sıra laminate veneer tedavisi için de kullanılmaktadır.
Laminate Veener – Gülüş Tasarımı
Diş üzerinde minimum preperasyon ile uygulanan protetik tedavi şeklidir. Poreslen kalınlığı 0.4-1.5 mm arasındadır. Dişin ön yüzeyine ince porselen tabakası çok kuvvetli yapıştırıcılar ile yapıştırılır. Dişe hiç dokunulmayan restorasyon tipleri de mevcuttur. Laminate veneerler için sağlam diş dokusu varlığı çok önemlidir. Laminate veneerler Dişin boyu, şekli, rengi, pozisyonu gibi gülüşü etkileyen önemli özellikleri istenilen şekilde değiştirilip.güzel bir gülüş tasarımının kişilere sunar.
Zirkonyum Kron Tedavileri
Zirkonya doğada bulunan bir elementtir. Bilgisayar destekli sistemler kullanılarak kazıma yöntemi ile diş hekimliğinde kullanıma girmiştir. Dayanıklılığı çok yüksek olduğu için özellikle arka bölgelerde çiğneme kuvvetinin fazla olduğu hastalarda tercih edilmektedir. Son derece biyouyumlu bir materyaldir ve beyaz renktedir.bu sayede dişetinde koyu renklenme yapmaz. Zirkonyumun ışık geçirgenliğinin olmaması nedeniyle bu materyali özellikle renklenmiş dişlerin tedavisinde tercih edilir. Altyapı materyali olduğu gibi monolitik zirkonyum kron- köprü tedavileri de mevcuttur. Zirkonyum ve tam seramik restorasyonların metal destekli restorasyonlara göre en önemli avantajı ise biyouyumlu malzemeler olmalarıdır. Özellikle diş eti hastalığı olan kişilerde zirkonyum tedavisi önerilmektedir.
Metal Destekli Porselen Kron – Köprü Tedavileri
Metal destekli porselen uygulamaları yıllardır kullanılmaktadır. Bu materyalleri tam dişsiz ağızların implant ile tedavi edildiği vakalarda tüm çeneyi kapsayan tek parça restorasyonlarda ya da yine implant destekli arka bölgelerdeki protetik restorasyonlarda tercih etmekteyiz.
Hareketli Protezler
Haraketli protezler çene kemiğinin yetersiz olduğu vakalarda, sistemik hastalıklardan dolayı implant uygulayamadığımız hastalarda ya da farklı nedenlerden implant tedavisini tercih etmeyen hastalar için bir tedavi seçeneğidir. Hiç dişi olmayan hastalarda direk diş eti üzerine uygulanırken, kendi dişi olan hastalarda mevcut dişleri destek olarak kullandığımız kroşeli-kancalı protezler de mevcuttur.
Tam dişsiz hastalarda implant sayısını azaltarak implant destekli hareketli protezler de sık tercih ettiğimiz tedavi şeklidir.
Bu tip protezler ya tam akrilikten oluşur, ya da metal üzeri akrilik şeklinde tasarlanır ve ağız dokularının dinlenmesi için her gece yatarken çıkartılması önerilir.